Nieuws

‘Wie meent rechts- en levensbeschouwing te kunnen scheiden, schaadt beide. Hij vervalst zijn rechtsovertuiging, omdat hij het teruggrijpen op de hoogste waarde stelselmatig vermijdt’, aldus Paul Scholten (1875-1946), één van de grootste, zo niet dé grootste rechtsfilosoof die de Lage Landen hebben voortgebracht.

Een nieuwe publicatie van Timo Slootweg en Claudia Bouteligier (red.) toont dat Paul Scholten, voor het Personalisme gekozen had: ‘de persoon’ is de hoogste waarde en grondslag van het recht. Eerder al heeft Timo Slootweg hier op gewezen: in tegenstelling tot het natuurrecht, het realisme en het idealisme, stond Scholten aan de kant van dit Personalisme. Op grond daarvan keerde hij zich ook met kracht tegen het ‘primaat van het politieke’, waarover Carl Schmitt (1888-1985) schreef. (DG 351/VG I 344)

De nieuwe bundel toont het bredere, filosofische en theologische bereik van deze zeer invloedrijke stroming, die óók in de politieke sfeer, m.n. in het denken over Europa, haar sporen heeft verdiend. Daartoe behoorden én behoren de grootste denkers van de afgelopen eeuw. Deze bundel is niet slechts in rechtshistorisch opzicht van aanmerkelijk belang: voor de rechtsfilosofie is die zelfs van fundamentele betekenis.

Rechtvaardigheid, persoon en creativiteit. Personalisme in recht en politiek door Claudia Bouteligier & Timo Slootweg (red.) op de website van Gompel&Svacina

In The Review of Faith & International Affairs verscheen onlangs een recensie van het boek Constitutionalism, Democracy, and Religious Freedom: To Be Fully Human van Hans-Martien ten Napel. The Review of Faith & International Affairs is ‘a quarterly journal dedicated to providing analysis and commentary regarding the role of religion – for good or ill – in global affairs’. De schrijver van de recensie, de Canadese politicoloog Robert Joustra, is zelf auteur van het eveneens in 2017 bij Routledge verschenen boek The Religious Problem with Religious Freedom: Why Foreign Policy Needs Political Theology.

De openingsregels van de recensie luiden als volgt: ‘Liberalism’s got problems. On this, most of us can agree. Hans-Martien ten Napel’s newest book is no exception to that emerging consensus. Ten Napel’s book is part of the zeitgeist of new sensational works on the crisis of liberalism, James K.A. Smith’s Awaiting the King and Patrick Deneen’s Why Liberalism Failed, which argue that we have hit “peak liberalism.”’

Maar, zo voegt Joustra hieraan toe: ‘Happily, ten Napel seems far less pessimistic, though. Rather, as Charles Taylor would describe his own work in A Secular Age, it is a kind of loyal opposition to constitutional liberalism: not a revolutionary attempt to dispose of it, but an effort to alert us to the resources inside liberalism’s own often forgotten or marginalized canon, especially religious ones, that may enlarge its virtues and minimize its vices.’

Hoewel Joustra op zichzelf sympathiek staat tegenover de door Ten Napel in zijn boek verdedigde stellingname ‘that no legitimate liberal democracy is conceivable without generous protection of religious freedom’, stelt hij aan het eind van zijn recensie wel vast dat ‘whether such a protection is the hermeneutic key to unlocking a new revitalization of that liberal, democratic order, is the urgent question of our time.’

De volledige recensie is raadpleegbaar via Taylor & Francis Online. Speciaal voor een Nederlandstalig publiek publiceerde Ten Napel onlangs een artikel over de centrale these van van zijn boek in het Tijdschrift voor Religie, Recht en Beleid. Dit artikel, getiteld ‘Geloof in de liberale democratie’,  is beschikbaar via BJu Tijdschriften.

Van 18 tot 21 november j.l. namen ruim 10.000 religiewetenschappers en theologen deel aan de jaarvergaderingen van de American Academy of Religion en de Society of Biblical Literature in Boston, MA.

Een dag ervoor organiseerde het Center of Theological Inquiry in Princeton, NJ, een Law and Religious Freedom boekpanel over twee boeken die de vrucht zijn van het gelijknamige onderzoek dat gedurende het academisch jaar 2014-2015 aan dit centrum heeft plaatsgevonden.

Het eerste boek, Holy Rus’. The Rebirth of Orthodoxy in the New Russia (Yale University Press, 2017), is geschreven door James Henry Snowden hoogleraar systematische theologie aan Pittsburgh Theological Seminary John P. Burgess. Het tweede boek, Constitutionalism, Democracy and Religious Freedom. To Be Fully Human (Routledge, 2017), is van de hand van Hans-Martien ten Napel.

Tijdens het drukbezochte panel reageerden, na een korte introductie door de auteurs, twee prominente referenten op de beide boeken: Shaun Casey, directeur van het Berkley Center for Religion, Peace & World Affairs aan Georgetown University en voormalig directeur van het Office of Religion and Global Affairs van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken; en Cathleen Kaveny, Darald and Juliet Libby hoogleraar aan Boston College, met aanstellingen in zowel de Faculteit der Rechtsgeleerdheid als de Theologische Faculteit, en voorzitter van de Society of Christian Ethics.

Na reacties van de auteurs, en discussie met de zaal, werd het panel besloten met enkele conclusies door Robin Lovin, William H. Scheide Senior Fellow aan het Center of Theological Inquiry in Princeton, NJ, en Cary Maguire University Professor of Ethics emeritus aan Southern Methodist University.

Het boekpanel maakte deel uit van een bescheiden ‘book tour’ van Hans-Martien ten Napel. Zo presenteerde hij in oktober 2017 zijn boek tijdens het Annual Law and Religion Symposium aan J. Reuben Clark Law School in Provo, Utah, voor een gezelschap van 100 deelnemers uit 50 verschillende landen. In december 2017 is hij uitgenodigd te spreken over zijn boek tijdens een conferentie over ‘Reclaiming the West. Public Spirit and Public Virtue’ in Washington DC.

Vorige maand sprak Hans-Martien ten Napel eveneens over zijn boek tijdens de startbijeenkomst van dit netwerk.